Morgen is het exact 5 jaar geleden dat de Britse zanger, muzikant en songschrijver David Bowie is overleden aan de gevolgen van kanker. Hij is zonder twijfel één van de meest invloedrijke en kleurrijke artiesten van de tweede helft van de 20e eeuw. Zijn dood begin 2016, amper 2 dagen na zijn 69e verjaardag, veroorzaakte een schokgolf. Vijf jaar later is het Britse icoon allesbehalve vergeten. VRT NWS sprak met bevriend muzikant Piet Goddaer (Ozark Henry) en radiomaker Ilse Liebens (Radio 1). "Wat Bowie tijdloos maakt? De kwaliteit van zijn nummers, zijn opvallende stijl en zijn wil om te blijven experimenteren en vernieuwen."
Dit weekend is het op Radio 2 “David Bowie Weekend”: de uitzendingen op vrijdag-, zaterdag- en zondagnamiddag (tot 16 uur) staan in het teken van de Britse artiest. Ook internationaal zijn er plannen: de Londense productie van Bowies musical “Lazarus” wordt dit weekend voor het eerst online gestreamd.
Naar aanleiding van zijn 5-jarig overlijden heeft Bowies weduwe Iman (65) een interview gegeven aan het modemagazine Harper's Bazaar. Bowie en het voormalige Somalische model waren ruim 25 jaar een koppel. “Ik mis hem elke dag, ik zie mezelf niet meer hertrouwen met iemand anders”, vertelt ze. “Deze periode van het jaar is altijd moeilijk, maar ik troost me met het feit dat Davids werk nog heel aanwezig en relevant is.”
Bowie en zijn vrouw Iman leren elkaar kennen in 1990, trouwen in 1992 en krijgen een dochter. 2011 Getty Images
Hoe tijdloos is het werk van David Bowie? De eindejaarslijstjes van radiozenders zijn niet zaligmakend, maar geven een indicatie hoe geliefd een artiest is bij een publiek dat z'n favorieten kan kiezen. Zo is Bowie goed voor 2 noteringen in de meest recente “Tijdloze 100” van Studio Brussel, en in de “1.000 Klassiekers” van Radio 2 duikt hij maar liefst 9 keer op.
Publiekslieveling met de hoogste notering: “Heroes”, een nummer dat onder andere Piet Goddaer aka Ozark Henry (zie foto) gecoverd heeft. Met de toestemming van Bowie himself notabene, want hij en Goddaer kennen elkaar persoonlijk. Trouwens: bij het begin van zijn carrière is Goddaer in de Franse pers vaak “le jeune Bowie flamand” genoemd. (de jonge Vlaamse Bowie, red.)
“Een nummer als “Heroes” is zó schoon, dus ik wilde mijn versie niet opnemen zonder Davids fiat. Zijn reactie overtrof alle verwachtingen: ik kreeg complimenten, maar hij regelde ook de toestemming van co-auteur Brian Eno om het nummer opnieuw uit te brengen én hij adviseerde me om dat onder een andere titel te doen, wat voor de muzikale rechten interessanter is. Erg professioneel en genereus van hem.”
Beluister hier Bowies "Heroes" en de cover van Ozark Henry (en lees voort onder de video's):
Een mentor, dat is Bowie voor Goddaer geweest sinds hun eerste ontmoeting in 2001, vlak voor de release van zijn succesplaat “Birthmarks”. “David heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn leven, door me altijd aan te moedigen om mijn eigen weg te gaan, om me te durven ontwikkelen. Hij nam een zeker gewicht van mijn schouders. Het blijft gek hoe we op zijn initiatief met elkaar in contact zijn gekomen", vindt Goddaer. "Na onze eerste ontmoeting in Oostende was ik enorm onder de indruk: Bowie was goed geïnformeerd over welke muziek ik maakte, en enorm geïnteresseerd in hoe ik werkte. Het theatrale aspect, dat verbond ons.”
Bowie was een mentor voor mij. Het theatrale aspect, dat verbond ons.
"Straffe songs die niet in één hokje passen"
Radiopresentatrice Ilse Liebens (Radio 1) leert Bowie in de loop van de jaren 80 kennen “via de radio en de platencollectie van mijn oom”, vertelt ze. “Ik hoorde eerst “Let’s dance”, en ben daarna de muziek uit zijn beginperiode gaan ontdekken. Bowie is nog altijd relevant door zijn klasse als songschrijver en de manier waarop hij de tijdsgeest heeft kunnen vertalen in zijn werk. Zijn songs zijn eclectisch, verrassend, kritisch en soms experimenteel, maar altijd toegankelijk. Popmuziek op z’n allerbest."
Zijn nummers zijn verrassend en experimenteel, maar altijd toegankelijk. Popmuziek op z'n best.
“Bowie heeft een gigantisch oeuvre, dat enorm gevarieerd en tijdloos is. Zijn sterkte is zijn uitstekende muzikale gevoel en de gave om de juiste mensen samen te brengen en boven zichzelf te laten uitstijgen. Hij stond altijd open voor talent, verschillende invloeden, en steengoede muzikanten”, zegt Goddaer.
“Het gebrek aan hokjesdenken, genres mixen en overschrijden: dat sluit uitstekend aan bij de huidige tijdsgeest in de muziek. En ook al heeft Bowie veel zaken gemaakt in het keurslijf van een bepaalde tijd: door het sterke verhaal erachter blijven ze overeind. En dat houdt een ultieme vernieuwer als hij nog steeds actueel.”
“Bowie is zijn tijd vaak vooruit geweest, met als gevolg dat de rest van de wereld niet altijd klaar was voor wat hij bracht”, beaamt Liebens. “Glamrock, synths, elektronica, soul en zelfs drum ’n bass: Bowie kon en ging alle kanten uit. En net wanneer je dacht dat je hem kende, deed hij weer iets anders. Je moet het maar doen. Bowie was meer dan een muzikant: hij was een visuele kunstenaar die film, theater en literatuur op een toegankelijke manier naar het grote publiek bracht.”
Verrassende personages
David Bowie was op z’n zachtst gezegd een kleurrijke figuur met een uitgesproken stijl. Bij elke plaat hoort een nieuwe look, en soms ook een specifiek personage met een uniek uiterlijk en karakter. Denk maar aan Ziggy Stardust (zie foto), de androgyne en buitenaardse rockzanger, of de Thin White Duke, een afgeborsteld en zakelijk type.
David Bowie als de iconische Ziggy Stardust
“Zeker Ziggy Stardust was grensverleggend: Bowie droeg vrouwenkleren en make-up op het podium, en flirtte met biseksualiteit. Begin jaren 70 was dat behoorlijk controversieel”, zegt Liebens. “En als Thin White Duke nam hij ons mee in de donkerste periode van zijn leven. Bowie worstelde toen met een drugsverslaving, en creëerde daarom een gevoelloos personage, een zombie met fascistische trekjes. Dat personage zegt zowel iets over Bowie als over de maatschappij en onszelf. Hij houdt ons op een interessante manier een spiegel voor.”
David Bowie als Ziggy Stardust, met vrouwenkleren en make-up op een podium: dat was behoorlijk controversieel.
En net dat maakt Bowie anno 2021 - ook los van zijn muziek - nog steeds interessant. “Door te kiezen voor een sterke beeldtaal, met aandacht voor mode en kunst, heeft Bowie zichzelf op de kaart gezet. Zulke gedurfde en duidelijke keuzes vallen altijd op in de media, zeker als er een goed verhaal achter zit. En de keuzes die hij destijds gemaakt heeft, zijn heel actueel nu”, vindt Goddaer.
“Bowies dubbele seksualiteit bijvoorbeeld, het feit dat hij zowel het mannelijke als vrouwelijke aspect van zijn identiteit durfde uitspelen. Dat was baanbrekend, en is nu in het identiteitsdebat heel aanwezig. Bowie is zo een rolmodel, en een inspiratie voor een nieuwe generatie.”
ARCHIEF: herbekijk hier een journaalreportage uit 2013 over een tentoonstelling over Bowies leven en werk in Londen (en lees voort onder de video):
Videospeler inladen...
“Georchestreerd” overlijden
Na een lange carrière, met in de laatste jaren nog een samenwerking met de Belgische regisseur Ivo van Hove voor de musical “Lazarus”, komt Bowies dood begin 2016 voor velen als een verrassing. Ook voor Piet Goddaer, want hij en Bowie hadden nog een ontmoeting gepland, enkele weken later in de VS.
“Die bijeenkomst was al eens uitgesteld door de gezondheidsproblemen van David, maar ik had nooit durven denken dat hij zo snel zou aftakelen en overlijden. Ik vond het onwezenlijk toen ik werd gebeld door een journalist met de mededeling dat David overleden was. Ik keek er zo naar uit om mijn experimenten met 3D-audio met hem te delen. Het was iets wat hem enorm interesseerde.”
ARCHIEF: herbekijk hier een reportage uit "Terzake", kort na het overlijden van David Bowie. Regisseur Ivo van Hove vertelt over hun samenwerking. (en lees voort onder de video):
Videospeler inladen...
Goddaer kijkt met plezier terug op zijn artistieke vriendschap met Bowie, hun vele gesprekken en ontmoetingen. “Een superintelligente man, met een goed gevoel voor humor. Heel ontwapenend ook: zelfs omringd door een leger securitymensen wist hij iedereen op zijn gemak te stellen: die herinneringen zal ik altijd koesteren.”
Niet elke artiest krijgt de kans om bewust afscheid te nemen van z'n publiek.
Nochtans lijkt Bowies overlijden eerder op “een zorgvuldig geplande finale”, zoals het in de pers wordt genoemd. Twee dagen voor zijn overlijden brengt hij op zijn 69e verjaardag het album "Blackstar" uit,dat bol staat van de symboliek en de verwijzingen naar de dood. “Niet elke artiest krijgt de kans om bewust en op een muzikale manier afscheid te nemen van z’n leven en publiek”, zegt Ilse Liebens daarover.
“Grootheden David Bowie en Leonard Cohen hebben dat wel gedaan, allebei in 2016 trouwens. Bowie heeft zeker geweten wat hem te wachten stond, op “Blackstar” wordt vaak gehint naar zijn levenseinde. En ook Johnny Cash heeft muzikaal afscheid genomen. In de videoclip van zijn cover van het nummer "Hurt" zie je - amper een jaar voor zijn dood - een aftakelende, kwetsbare zanger. En het beeld van zijn vrouw, June Carter, die met tranen in de ogen naar haar man kijkt. Maar zo'n afscheidsplaten zijn toch eerder uitzonderlijk."
Bekijk hier de videoclip van "Lazarus", Bowies laatste single:
Meest gelezen
- Binnenland Volgwagen rijdt in op groepje wielertoeristen in Antwerpse haven:een persoon in levensgevaar, andere lichtgewond Update 11:00
- Oorlog Rusland-Oekraïne Voortdurende Oekraïense aanvallen op schiereiland Krim "maken situatie voor Rusland stilaan onhoudbaar" vr 14 jun 18:09
- Muziek Jente Pironet van Portland lijdt aan posttraumatische stressna kankerbehandeling: "Elke dag vechten voor je leven, b... 10:55
- Oorlog Rusland-Oekraïne Drie redenen waarom onderhandelen met Vladimir Poetin (geen) zin heeft 05:48
- Verenigde Staten Amerikaanse vrouw zat 43 jaar lang onterecht in de gevangenis voor moord, echte dader wellicht intussen overleden pol... 04:29
- Royalty Royals op zondag - Geen stijve bedoening bij de Koningin Paolaprijzen en Madeleine eindelijk verhuisd naar Zweden 06:14
- Europa Russisch militair vliegtuig heeft Zweedse luchtruim geschonden za 15 jun 15:13
